Handvat 3 – Stel jezelf vragen – dit is echt het wondermiddel om te groeien en je negatieve patronen te doorbreken!
De basis van coaching en ook zelfcoaching is jezelf goede vragen stellen. Merk je dat je in je hoofd blijft zitten, door blijft piekeren, dat het een chaos in je hoofd is, je je niet goed voelt of niet vooruit te branden bent. Stel jezelf dan vragen.
Mensen hebben de neiging zichzelf niet helpende vragen te stellen. Een voorbeeld daarvan is: ‘Hoe kan het toch dat ik me niet goed voel?’ ‘Waarom voel ik me zo?’ Het kan helpen om inzicht te krijgen in de oorzaken maar die zijn niet altijd even goed te duiden en het helpt je niet meteen om het op te lossen.
Welke vragen kun je jezelf stellen? Open vragen die bijvoorbeeld beginnen met wat, hoe en wanneer. Probeer het woord ‘waarom’ te vermijden. Het is een verantwoordingsvraag en je krijg, ook bij jezelf, vaak defensieve of verklarende antwoorden.
Welke vragen je wel helpen? Hier komen ze. Stel ze gewoon willekeurig. Kijk welke vraag of vragen je op dat moment het meest aanspreken en helpen.
Enne… je weet het: de regel is: vermijd de woorden GEEN en NIET. Daar kunnen je hersenen helemaal niets mee. Vraag jezelf dan: ‘Maar wat dan wel?’ En ja… dat is soms lastig. Hoe lastiger, hoe meer je patronen aan het doorbreken bent. En dat is precies wat je wilt.
Schrijven werkt het best! Dus schrijf de vragen en antwoorden op of type ze.
- Hoe wil ik dat dit afloopt?
- Als het niet helemaal gaat zoals je wilt. Stel jezelf dan de vraag: wat gaat er allemaal al wel beter?
- Voel je je niet zo lekker, oké, moe of slecht? Stel jezelf dan de vraag: waar heb ik dan een tekort aan? En dan vraag 5 en 6.
- Waar heb ik behoefte aan? Varianten: waar heb ik nu behoefte aan? Waar heb ik het meest behoefte aan? Waar heb ik eigenlijk behoefte aan?
- Hoe zou ik me willen voelen?
- Wat zou me opluchting geven? (Kun je ook inzetten als je een keuze moet maken. Welke optie geeft je de meeste opluchting?)
- Stel jezelf vragen over woorden die je gebruikt. Stel dat je meer energie wilt. Wat is dan energie? Als je meer energie hebt, hoe ziet dat er dan uit? Hoe voel je je dan? Wat is dan anders? Wat zou je doen als je meer energie hebt? Welk gedrag hoort bij meer energie? Blijf doorvragen totdat je een helder beeld voor je ziet van hoe jij bent als je meer energie hebt.
- Wanneer had ik meer [vul hier in wat je wilt]. En wat deed ik toen anders? Wat was er toen anders?
- Waar heb ik al wel [vul hier in wat je wilt, bijvoorbeeld daadkracht]? Wat is er in die situatie anders? Wat doe ik dan anders? Hoe gedraag ik me dan?
- Welke gedachten heb ik als ik me goed voel?
- Wat doe ik als ik me goed voel?
- Wanneer voel ik me goed en wat doe ik dan?
- Wanneer is het probleem er niet?
- Hoe heb ik ervoor gezorgd dat het niet slechter gaat?
- Wat moet ik allemaal doen om terug te vallen?
- Wat moet ik allemaal doen om ervoor te zorgen dat ik me nog ellendiger ga voelen? Deze vraag helpt je te snappen wat je minder moet doen.
- Wat kan ik blijven doen om vooruit te gaan?
- Waar wil ik het einde van deze dag op terugkijken?
- Waar ben ik nu al dankbaar voor?
- Stel dat er een versie van jezelf was die bijvoorbeeld meer onbevangen/energieker/daadkrachtiger/zorgelozer/opener/zelfverzekerder etc. was dan jij. Stel jezelf dan regelmatig de vraag:
- Wat zou mijn versie die [vul hier in wat je meer wilt voelen/zijn/bereiken] was nu doen?
- Hoe kan ik vandaag van waarde zijn?
- Hoe kan ik vandaag van betekenis zijn?
- Hoe kan ik vandaag meer ontspannen?
Als jij met mij RET (Rationeel Emotieve Training) hebt gedaan, dan herken je deze vragen die je jezelf kunt stellen over je gedachten wel:
- Hoe kan ik bewijzen dat mijn gedachte waar is?
- Hoe waarschijnlijk is het dat dit gaat gebeuren?
- Is die gedachte wel realistisch?
- Waaruit blijkt dat dan?
- Wat zou er kunnen gebeuren?
- Wat is het ergste dat er kan gebeuren? Hoe erg is dat dan?
- Welke scenario’s zijn er nog meer mogelijk?
- Uit welke feiten blijkt dat mijn gedachte waar is?
- Hoe heb ik onderzocht of dat waar is?
- Hoe groot is de kans daarop en hoe heb ik dat berekend?
- Heb ik bewijs voor die uitspraak?
- Helpt deze gedachte mij?
- Kan ik dit zeker weten?
- Is het echt: altijd, nooit, zeker, absoluut of ongetwijfeld?
- Is dat in logische zin juist?
- Is dat waar?
- Kan ik zeker weten dat het waar is?
- Waar staat dat geschreven?
- Kan ik daarvan een concreet voorbeeld geven?
- Waartoe leidt die gedachte?
- Als ik dat blijf denken, wat voel ik dan?
- Helpt die manier van denken om mijn doel te bereiken?
- Wat is mijn doel?
- Wat zijn de gevolgen als ik zo blijf denken?
- Waarom zou ik zoveel aandacht schenken aan gedachten die mij zo ongelukkig maken?
- Waartoe leidt deze manier van denken?
Nou, volgens mij kun je even vooruit met jezelf vragen stellen! Wil je meer weten over dit onderwerp? Google dan maar eens op ‘oplossingsgericht coachen’ of ‘oplossingsgerichte vragen’. Dit is de basis van mijn opleiding tot lifecoach en tevens mijn specialisatie. Denken aan en over problemen zorgt voor negatieve gedachten, emoties en gevoelens. Denken aan mogelijke oplossingen en verbeteringen geeft moed en zorgt voor positievere gedachten, emoties en gevoelens en zorgt ervoor dat je de regie neemt over je leven. Het richt zich op waar je heen wilt en hoe je je wilt voelen. Je hersenen zijn een geweldig instrument en door jezelf oplossingsgerichte vragen te stellen, programmeer je je hersenen in de goede richting waardoor je je steeds beter en capabeler gaat voelen.